Những câu hỏi thường gặp về sử dụng Zippo.

Một cái Zippo chiến đấu phải luôn là một chiếc máy lửa sạch sẽ. Buồng đốt sạch, tim đủ độ cao và không tàn quá, đá lửa trong tình trạng tốt. Chúng ta sẻ không thể có một ngọn lửa đẹp nếu như không thường xuyên bảo trì cho "thằng em cưng" lúc nào cũng kè kè bên mình. Bài viết này cố gắng trình bày trong khả năng hiểu biết, một vài nguyên nhân thường hay gặp ở Zippo sau một thời gian dài sử dụng.

Những câu hỏi thường gặp quanh bật lửa Zippo

1. Hỏi: Tôi có một cái Zippo mới xài chừng hơn 1 năm nhưng hiện gặp tình trạng không như ý ở ngọn lửa. Xăng chỉ vài ngày là hết, quẹt phải 2, 3 lần mới chịu cháy và khi cháy thì ngọn lửa không ổn định, phực mạnh, lửa cao rồi hạ thấp rồi tắt. Đó là chưa kể đến nhiều khi quẹt không cháy mà chỉ phực mạnh rồi tắt. Có người nói rằng do đá lửa dỏm, xăng dỏm rồi tim dỏm.

• Làm sao để sửa cho nó cháy ngon lành như khi mới mua?

Đáp: Trước hết chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của Zippo một chút. Tuy đơn giản nhưng khi hiểu thấu thì bạn sẻ dễ dàng chăm sóc sức khoẻ cho món đồ chơi của mình. Chúng chẳng có gì ghê ghớm cả. Nguyên lý là:

• Xăng sẽ theo tim để từ dưới đáy "trồi" lên khỏi phần bụng và bốc hơi một phần, tích tụ trong buồng đốt khi nắp đóng. Lúc bạn bật nắp và quẹt bánh xe đá, lửa tia đánh thẳng vào tim có xăng và gây cháy ở tim. Đơn giản vô cùng và bạn cũng sẻ bật lên rằng: " tôi không cần anh dạy tôi những thứ căn bản này!"
• Xin bạn hãy khoan mà bực bội, bởi vì ôn lại cái nguyên lý căn bản này sẽ giúp chúng ta nhìn rõ vấn đề hơn đối với việc duy trì một ngọn lửa đẹp và ổn định.

2. Hỏi: Mở nắp, quẹt, nhưng lửa chỉ phực mạnh rồi tắt. Khi cháy thì lại chập chờn, không ổn định là vì sao?

• Khó quẹt lửa. Ngọn lửa dễ tắt, không ổn định là vì sao?

Đáp: Sau một thời gian sử dụng thì bụi tro của đá lửa và khói sẻ bắt đầu đóng chung quanh buồng đốt, cái thứ bụi này người ta gọi là muội. Khi muội đóng nhiều quá thì nó sẽ hút và tạo ra nhiều hơi xăng trong buồng đốt hơn. Do đó, khi bật nắp và quẹt bánh đá lửa lượng hơi xăng quá nhiều này bị kích cháy (nổ) và tạo ra một luồng hơi mạnh. Chính cái sự kích nổ do hơi này đã "thổi tắt" ngọn lửa từ tim có xăng (lỏng) vốn cháy chậm hơn cái vụ nổ ban đầu từ hơi xăng mà ra kia

Muội đóng dày gây ra hầu hết bệnh tật của cái Zippo. Chúng làm bạn tốn nhiều xăng hơn vì chúng hút nhiều xăng lúc đóng nắp cũng như trong lúc đang cháy. Buồng đốt càng nóng (để cháy lâu, mồi thuốc cho 3 - 4 người một lượt) thì muội hút xăng càng dữ. Từ đó ngọn lửa lại càng chập chờn vì nhiều xăng => sức cháy mạnh => bốc nhiều hơi => cháy phực gây tắt. Cứ thế.

• Do buồng đốt quá dơ.
• Giải pháp ngắn hạn: mỗi khi bật nắp, hãy chờ khoản 1 giây rồi hãy quẹt bánh đá lửa. Khoảng thời gian chờ này sẻ làm cho đám hơi tích tụ kia bay thoát đi, giải quyết được tình trạng "kích nổ - thổi tắt" kia.
• Giải pháp lâu dài: Chùi rửa buồng đốt mỗi khi máy lửa bắt đầu có bệnh. Hoặc mỗi vài tháng, định kỳ vệ sinh buồng đốt.
• Hãy dùng ngay chính xăng của Zippo để mà lau chùi buồng đốt. Những cái que bông gòn trong buồng tắm nhà bạn đủ khả năng chui sâu và chùi sạch mớ muội đáng ghét kia, Hãy cho xăng thấm ướt buồng đốt một phút rồi dùng que bông ướt xăng xoay tròn và chùi nhẹ. Hãy nhớ là nhẹ thôi và kiên nhẫn đẩy tới đẩy lui nhiều lần. Chùi mạnh quá đồng nghĩa với việc đè mạnh và làm cho muội bám chặt hơn mà thôi.

3. Hỏi: Buồng đốt sạch nhưng phải quẹt đôi ba lần mới cháy

• Đã vệ sinh buồng đốt nhưng quẹt vẫn không nhạy.

Đáp: Bạn sắp phải thay đá lửa rồi đó. Đá mòn gần hết thì sức đàn hồi của lò so cũng giảm, các tia lửa khi quẹt bánh xe sẻ yếu và ít hơn cần thiết.

• Giải pháp ngắn hạn là rút ruột ra và xiết lò so vào hết cỡ - đừng cứng quá đến độ lúc mở ra thì lại phải cần một thứ gì đó khác 2 ngón tay của mình.
• Giải pháp dài hạn là luôn luôn có vài viên đá lửa dự trữ để sẵn sàng thay đá lửa ngay khi cần.

4. Hỏi: Độ cao của tim là bao nhiêu. Có nên kéo tim lên cao và cắt bớt hay không?

• Chỉnh tim tốt nhất như thế nào?

Đáp: Thưa rất là nên và cần thiết. Sẻ không tránh khỏi những lúc bạn xài cho đến giọt xăng cuối cùng. Những lúc đã cạn xăng như thế, nếu như bạn cố gắng duy trì ngọn lửa thì chúng sẻ chỉ cháy bằng chính cái tim chứ không phải là đốt xăng như bình thường. Chẳng ai tránh được tình trạng này cả. 

• Khi tim bị cháy đen và "hao mòn" quá rồi thì chúng ta nên kéo tim lên cao một chút và cắt bỏ hẳn phần ám khói đen đi. Bây giờ chúng ta vừa có được một cái tim mới tinh. Ngọn lửa sẻ lại hừng hực sức sống cái thưở ban đầu trinh nguyên.
• Độ cao của tim đúng sẻ cho một ngọn lửa như ý. Hãy mở nắp một cái Zippo ra mà xem, đỉnh của tim sẻ bằng hoặc cao hơn một tí so với mép trên cùng của hàng lỗ cao nhất.

Tim luôn có các sợi dây đồng được quấn chung. Những sợi đồng này có nhiệm vụ hấp thụ nhiệt của ngọn lửa để bảo vệ tim khỏi cháy và đưa nhiệt xuống dưới ruột, giúp xăng chung quanh ruột đổ dồn về quanh tim (vì nóng hơn chung quanh) rồi từ đó theo tim chạy lên buồng đốt.
Cũng vì những sợi đồng này mà khi cắt bỏ phần tim cũ. Chúng ta phải cần đồ cắt móng tay để dễ cắt ti. Đừng dùng kéo thông thường, bạn sẻ cho ra một cái tim nham nhở, không đều, tưa như cái tàu lá rách chỉ bởi vì không thể cắt đứt một cách "dứt khoát" mấy sợi dây đồng. Dùng kềm cắt điện thì không chui lọt vào buồng đốt nên chỉ cắt tim được ở bên ngoài, nghĩa là quá cao so với cần thiết, lửa sẻ quá to, dễ tắt, hao xăng, nóng và thậm chí gây cháy râu - một điều vốn không hề dễ chịu.

• Dùng đồ cắt móng tay để cắt tim sao cho đỉnh của tim sẽ cao hơn một tí hoặc bằng với mép trên cùng của hàng lỗ cao nhất.

5. Hỏi: Khi thay đá mới, có nên xiết thật chặt ốc lò so?

• Thay đá nên xiết lò so thế nào?

Đáp: Đừng nha bạn, hãy xiết vừa đủ thôi. Để dành vài vòng răng cho lúc đá mòn gần hết. Thêm nữa nếu như bạn xiết quá chặt một viên đá mới thì bánh đá lửa sẻ bị kẹt cứng hoặc rất khó quẹt với những cái đầu. Hãy xiết vừa tay, quẹt thử để điều chỉnh bằng chính cảm giác của mình.

• Xiết vừa tay, điều chỉnh cho đến khi dễ quẹt.

6. Hỏi: Tại sao nắp Zippo bị hở gây thất thoát xăng và khi đóng kêu không thanh thậm chí không kêu.

• Nắp bị hở và tiếng bật nắp dở là vì sao?

Đáp: Hãy mở nắp ra và nhìn vào phần bên trong của nắp quẹt, bạn sẻ thấy có một miếng (bản lề) kim loại hình chữ U được hàn dính bên trong. Miếng bản lề này thẳng một góc 90 độ so với đỉnh bằng của nắp.
Có chắc là 90 độ hay không? Có lẻ bạn nên xem kỹ lại. Có thể miếng bản lề đó đã bị banh rộng hơn bình thường sau một thời gian dài sử dụng. Hãy bẻ cho chúng thẳng góc trở lại - một lần nữa xin nhẹ tay - Chỉ cần chúng thẳng góc 90 độ là cái Zippo của bạn sẻ đóng kín nắp ngon lành như xưa.

• Chỉnh bản lề kim loại chữ U thẳng góc 90 độ.

7. Hỏi: Xăng Trung Quốc, xăng giả xài mau hết hơn là xăng Zippo chính gốc. Đúng hay sai?

• Câu hỏi về xăng?

Đáp: Điều này là đúng. Chúng ta biết rằng ngay cả xăng dùng chạy xe cũng có chỉ số nén khác nhau. Nói một cách nôm na, bình dân là độ nhạy của xăng có sự khác biệt, thứ cháy nhanh, cháy mạnh, bốc hơi mạnh, thứ thì cháy chậm, không mùi, không khói, chậm bốc hơi hơn. Để có được một loại xăng với độ nhạy cháy vừa phải, ít mùi và ít khói thì cần đến một công thức chắc chắn là khác xa với xăng mua ngoài trạm xăng dùng cho xe chạy. Xăng dỏm, xăng Trung Quốc kém chất lượng, rẽ tiền sẽ cho nhiều khói đen hơn, gây đóng muội trong buồng đốt may hơn. Xăng giả cũng phá huỷ tim nhanh gấp nhiều lần và cái Zippo của bạn cũng sẻ "sổ mũi, hắt hơi" thường xuyên hơn.

• Chỉ nên xài xăng Mỹ chính hãng

Các bài viết khác:

• Hướng dẫn cách bảo quản zipo
• Bộ sưu tập zippo đầu tiên năm 1934
• Bật lửa zippo thời chiến tranh thế giới (Phần 1)
• Bật lửa zippo từ những năm đầu thành lập